Kleurgebruik in fotografie beter leren begrijpen? Raadpleeg deze eenvoudige gids

Wetenschap. Kunst. Alles wat er mooi uit ziet. Dat zijn de ingrediënten die worden gebruikt om kleur in fotografie te begrijpen. Of je nu het werk op je fotografiewebsite wilt verbeteren, of je carrière in het veld een vliegende start wilt geven: leren hoe je effectief kleurgebruik kunt toepassen is een absolute must voor elke fotograaf. Kleur is samen met licht een van de belangrijkste elementen van fotografie. Het beïnvloedt alles; van compositie en visuele aantrekkingskracht, tot de aandacht en emoties van de kijker. Om ervoor te zorgen dat je het meeste uit elke scène haalt, hebben we een handige gids voor je samengesteld met goede tips.

Na het lezen van deze gids begrijp je het belang van kleur in fotografie beter, en weet je precies hoe je expressief kleurgebruik kunt toepassen!

Dit is wat je moet weten over kleur in fotografie:

1. Volgorde van kleuren

2. Soorten kleurenschema's

3. Kleurvariabelen

4. Opkomende en terugwijkende kleuren

5. De psychologie van kleur

6. Componeren met kleuren

7. Licht en weer

8. Accessoires en tools

9. Kleur in abstracte afbeeldingen

10. Nabewerking van kleur

01. Volgorde van kleuren

Laten we beginnen met het begin: kunst op de basisschool. Weet je nog hoe leuk het was om verfkleuren door elkaar te halen om nieuwe te maken? Dit is precies hoe kleur in fotografie werkt. Het enige verschil tussen kleurgebruik in fotografie en vingerverf in de kleuterklas, is dat licht werkt met een RGB-kleurenwiel, terwijl verf een CMY-wiel gebruikt. Alle kleuren die we zien zijn verdeeld in drie verschillende orden: primair, secundair en tertiair. Hoewel deze categorieën niet leidend zijn, kunnen ze dienen als algemene richtlijnen voor het gebruik van kleurgebruik in je foto's. Hoe zuiverder een kleur is, (hoe dichter hij bij een primaire kleur komt), hoe meer aandacht hij naar zichzelf toe zal trekken op de afbeelding.

Deze kennis, gecombineerd met andere factoren die in dit artikel worden besproken, stelt jou uiteindelijk in staat om composities te maken die evenwichtig én visueel aantrekkelijk zijn.

Primair

Je herinnert je misschien nog van de biologieles dat mensen drie soorten kleurreceptorkegeltjes in hun ogen hebben. Elk van hen zijn gevoelig voor verschillende golflengten die overeenkomen met blauwe, groene en rode kleuren. Deze drie kleuren staan ​​bekend als de primaire RGB-kleuren. Alle andere kleuren in het spectrum zijn het resultaat van een combinatie van ten minste twee van deze kleuren.

Secundair

Secundaire kleuren zijn kleuren die de visuele stimulatie van twee verschillende receptorkegeltjes vereisen. Het zien van bijvoorbeeld de kleur geel, vereist een uitgebalanceerde hoeveelheid rood en groen licht.

Tertiair

Tertiaire kleuren (ook wel tussenkleuren genoemd), zijn het resultaat zijn van de vermenging van een volledig verzadigde primaire kleur met een andere halfverzadigde primaire kleur. Tertiaire kleuren zijn bovendien ook te verkrijgen door een primaire kleur te combineren met een secundaire kleur.

02. Soorten kleurenschema's

Om kleur in de fotografie effectief te gebruiken, moet je leren om uitgebalanceerde kleurencombinaties te creëren. Deze combinaties zijn algemeen bekend als kleurenschema's. Er bestaat een reeks richtlijnen die je kunnen helpen kleurenschema's in jouw voordeel te gebruiken, zodat je afbeeldingen een samenhangend uiterlijk krijgen. De drie meest voorkomende soorten kleurenschema's zijn: complementair, analoog en monochroom.

Complementaire kleuren

Complementaire kleuren zijn de kleuren die te vinden zijn aan de tegenovergestelde zijden van het kleurenwiel. En er zijn drie belangrijke redenen waarom complementaire kleurenschema's zo populair zijn in de fotografie.

Ten eerste resulteert het naast elkaar plaatsen van twee complementaire tinten, in een gedurfd, levendig contrast. Ten tweede houden kleuren die complementair zijn elkaar in evenwicht. En ten derde: ze zien er gewoon super goed uit samen. Misschien herinner je je de fotografietrend 'oranje en blauwgroen' nog, die de industrie een paar jaar geleden veroverde? Deze twee kleuren staan ​​tegenover elkaar op het kleurenwiel, en zijn dus complementair. Wellicht verklaard dit het succes van de trend...

Analoge kleuren

Analoge kleurenschema's zijn degenen waarbij aangrenzende tinten op het kleurenwiel worden gebruikt. Ze zijn meestal gebaseerd op een primaire kleur, die als verbinding tussen alle kleuren dient. In sommige gevallen kan de dominante tint echter een secundaire kleur zijn. Het ontbreken van een sterk contrast tussen kleuren resulteert in beelden die evenwichtig en rustgevend aanvoelen. Analoge kleurenschema's komen vaak voor in de natuur, waardoor ze vooral populair zijn op het gebied van natuur- en landschapsfotografie. Denk aan de rijke sinaasappel- en roodtinten van een bos in de herfst, of de blauwe en groene tinten van de oceaan.

Monochrome kleuren

Wanneer je het woord 'monochroom' hoort, is het eerste dat in je opkomt waarschijnlijk zwart-witfotografie. Monochrome kleurenschema's verwijzen echter naar elke compositie die slechts één enkele tint gebruikt, met variaties van de tonen en tinten. Dit type kleurgebruik in foto's kan indrukwekkende zijn. Het onderwerp heeft namelijk de neiging om de opname te domineren, terwijl het zich nog steeds synchroon voelt met de omgeving. In de afgelopen jaren zijn monochrome kleurenschema's een van de meest gebruikte kleuren geworden in Instagram-accounts voor fotografie. Dit heeft er alles mee te maken dat de makers hun feeds een uniforme look en feel willen geven.

03. Kleurvariabelen

Elke kleur heeft een breed scala aan tinten en nuances. Zij transformeren een basiskleurenwiel in het complete palet van de 10 miljoen kleuren die wij als mensen kunnen zien. Elk van de unieke kleuren in dit brede palet heeft een specifieke naam, toon en tint. Zij worden bepaald door de kleurvariabelen tint, verzadiging en luminantie (helderheid). Deze variabelen worden in de volksmond HSL genoemd.

Tint

Tint verwijst naar de radiale positie van een kleur op het RGB-kleurenwiel. Het bepaalt de naam die aan de kleur wordt gegeven, zoals rood, geel, blauw of paars, en wordt weergegeven in graden van 0 tot 360.

Verzadiging

Deze term verwijst naar de zuiverheid of intensiteit van een kleur op een schaal van 0 tot 100. Hoe lager het verzadigingsniveau, hoe dichter de kleur bij grijstinten ligt.

Luminantie

Ook bekend als helderheid, bepaalt luminantie hoe helder of donker een kleur is. Het varieert van 0 tot 100, waarbij 0 zwart is.

04. Opkomende en terugtrekkende kleuren

Het kleurenwiel is verdeeld in warme en koele kleuren. Warme kleuren variëren van rood tot geel, terwijl paarse tot groene tinten bekend staan ​​als koele kleuren. Dit is echter geen duidelijke indeling. Bepaalde tinten groen en paars kunnen soms namelijk ook als onderdeel van de tegenovergestelde temperatuur worden beschouwd. Warme kleuren hebben de neiging om op te vallen en trekken meteen onze aandacht. Daarom zijn bijvoorbeeld gevaar- en stopborden vaak geel of rood. Hierdoor worden warme kleuren in de fotografie ook wel doorlopende kleuren genoemd. Dit terwijl koele kleuren de neiging om naar de achtergrond te vervagen. Zij worden daarom ook wel terugwijkende kleuren genoemd. Met dit in gedachten, kun je kleurgebruik toepassen om je afbeeldingen visuele diepte te geven. Dit door bijvoorbeeld opkomende en terugtrekkende kleuren te combineren. Een foto van een gele vis met een blauwe waterachtergrond geeft bijvoorbeeld een veel sterker gevoel van diepte, dan dezelfde opname met een paarse vis.

05. Kleurpsychologie / symbolisch kleurgebruik

Het valt niet te ontkennen dat kleuren een sterke invloed hebben op onze emoties. Daarom is het belangrijk om de kleurpsychologie in gedachten te houden bij het maken van een foto. De gekozen tinten in de afbeelding kunnen de sfeer van de scène namelijk volledig veranderen.

Een opname van een verlaten gebouw tijdens de golden hour, zal bijvoorbeeld veel aantrekkelijker aanvoelen dan dezelfde scène die is gemaakt tijdens een grijze, bewolkte dag. De belangrijkste emoties die door kleur worden opgeroepen zijn onder meer:

• Rood: passie, woede, kracht
  

• Oranje: vrolijkheid, vitaliteit, plezier
  

• Geel: geluk, warmte, vreugde
  

• Groen: natuur, gezondheid, rust
  

• Blauw: balans, verdriet, kou
  

• Paars: wijsheid, loyaliteit, spiritualiteit
  

• Roze: speelsheid, mededogen, zoetheid
  

Houd dit in gedachten bij het maken en bewerken van foto's en pas symbolisch keurgebruik toe waar nodig.

06. Componeren met kleuren

Als we het hebben over regels voor fotografiecompositie, is het een veelgemaakte fout om alleen te focussen op vormen, getallen en de positionering van het onderwerp. Kleur speelt namelijk net zo'n grote rol in je composities als elk ander element in de scène. Kleur in fotografie is even krachtig als fysieke objecten, omdat we verschillende tinten waarnemen, net als bij onderwerpen. Zo kunnen kleuren worden gebruikt als leidende lijnen, natuurlijke omlijsting, negatieve ruimte, patronen, en als middel om diepte te creëren.

Lees ook: Hoe kies je de beste merk kleuren? Plus 10 handige voorbeelden.

07. Licht, weer en kleur

Het tijdstip van de dag en het weer hebben een directe invloed op de kleur van de scène die je fotografeert. Behalve dat het licht gedurende de dag van intensiteit verandert, krijgt het ook verschillende tinten als de zon van de ene kant van de horizon naar de andere gaat. Naarmate de zon het punt van zonsopgang nadert, begint blauw licht de dag te sieren. Kort daarna neemt de warme tint van de golden hour het over, wanneer de eerste zonnestralen de grond bereiken. Met elk uur dat vervolgens verstrijkt, varieert de kleur van het licht, afhankelijk van het weer. Omdat expressief kleurgebruik in fotografie een breed scala aan emoties kan overbrengen, is het belangrijk om rekening te houden met de lichtomstandigheden om de juiste boodschap vast te leggen. Gelukkig zijn er verschillende fotografie-apps die je kunt gebruiken om de veranderingen in het licht gedurende de dag bij te houden.

08. Accessoires en tools

Er zijn bepaalde camera-accessoires en instellingen die je kunt gebruiken om meer controle te krijgen over hoe kleuren in je afbeeldingen worden weergegeven. Dit zijn een aantal van de meest populaire:

• Polarisatiefilter: Naast het verminderen van de schittering van reflecterende oppervlakken, verhogen polarisatiefilters het contrast en de verzadiging van kleuren. Dit brengt kleuren veel dichter bij hoe ze er in het echt uitzien, waardoor nabewerking tot een minimum wordt beperkt.

• RAW-bestanden: RAW-bestanden slaan afbeeldingen op met minimale verwerking en zonder compressie. Hierdoor heb je de volledige controle over het beeldbewerkingsproces. Tegenwoordig kun je met bijna elke camera RAW-bestanden vastleggen, ook als het gaat om smartphone fotografie.

• Witbalans: Dit is een van de meest over het hoofd geziene camera-instellingen. Maar desondanks heeft witbalans een enorm effect op kleurgebruik in fotografie. Verschillende lichtbronnen hebben verschillende temperaturen, die elk een eigen kleur afgeven. Door de juiste witbalansinstelling op je camera te selecteren, zorg je ervoor dat de tinten van je afbeelding ( of jouw visie erop) levensecht blijven.
  

09. Kleur in abstracte afbeeldingen

Bij abstracte fotografie speelt kleur een bijzonder belangrijke rol. Naarmate onderwerpen en scènes onherkenbaar worden, worden de verschillende tinten van het beeld zélf het onderwerp van de opname.

Door abstracte foto's te maken, kun je leren hoe verschillende kleuren samenwerken om uitgebalanceerde composities te creëren. Net als de manieren waarop verschillende tinten als compositie-elementen dienen.

10. Kleur nabewerking

Een van de belangrijkste stappen in de nabewerking van je foto's, is kleurcorrectie. De tools die aanwezig zijn in gratis softwareprogramma's voor het bewerken van foto's zijn bijna eindeloos. Zo kun je elk klein detail dat je maar wilt aanpassen, om de ware kleuren van je afbeeldingen tot leven te brengen. Maar ondanks deze toegankelijkheid, of misschien juist daardoor, hebben veel fotografen moeite met het toepassen van kleurcorrectie. As het gaat om het nabewerking van kleur in fotografie, is het essentieel om te weten wanneer je moet stoppen. Streef ernaar om de tinten zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid te brengen, in plaats van ze helderder en meer verzadigd te maken.

Nog een enorm belangrijk ding om in gedachten te houden, is dat je fotografiestijl niet gebaseerd moet zijn op het onherkenbaar veranderen van kleuren. Kom je toch in de verleiding om dit te doen? Denk dan aan wat de 'oranje en blauwgroen trend' deed met landschaps- en portretfotografie!

Kleurgebruik; laat je foto's opvallen, maar doe het met mate

Tot slot willen we je meegeven dat het altijd gaat om balans. Zo ook met expressief kleurgebruik of symbolisch kleurgebruik. Het is belangrijk om te weten hoe je kleur in fotografie op een goede, professionele manier kunt toepassen. Experimenteer tot je precies de juiste combinaties hebt gevonden. En zoals altijd: doe het met mate...Succes!

Team Wix